ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ ԿՈԼԵԳԻԱ

ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

ՃՇՀԱՀ-Ի Գիտական Աշխատություններ N 3 ( 74) 2019 թ.

ՃՇՀԱՀ-Ի Գիտական Աշխատություններ

ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՀԵՂԻՆԱԿԱՅԻՆ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐԻ ՁԵՎԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ՈՒՂԵԿՑՈՂ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ԿԱԶՄԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

1. Հոդվածներն ընդունվում են տպագրության մշտական ռեժիմով:  Հոդվածները կարելի է ներկայացնել հայերեն, ռուսերեն  և անգլերեն լեզուներով  (3-8 էջի սահմաններում):  

Ուղեկցող պարտադիր փաստաթղթերը`

ՃՇՀԱՀ-ի հեղինակների համար.

• հոդվածը` մեկ օրինակ, տպված A4 ֆորմատի թղթի վրա և էլեկտրոնային կրիչով (հոդվածը` *.doc ֆորմատով, նկարները` *.jpg, *. jpеg  ֆորմատով),
• տվյալ գիտական բնագավառի գիտնականի կարծիքը հոդվածի վերաբերյալ,
• որպես կանոն քաղվածք ամբիոնի նիստի արձանագրությունից՝ հոդվածը տպագրության երաշխավորելու մասին:

Բոլոր այլ հեղինակների համար՝ հետևյալ փաստաթղթերի սկանավորած տարբերակները.

• հոդվածի էլեկտրոնային տարբերակը (հոդվածը` *.doc ֆորմատով, նկարները` *.jpg, *. jpеg  ֆորմատով),
• տվյալ գիտական բնագավառի գիտնականի կարծիքը հոդվածի վերաբերյալ,
• որպես կանոն քաղվածք ամբիոնի նիստի արձանագրությունից՝ հոդվածը տպագրության երաշխավորելու մասին,
• նամակ հեղինակի գործատու կազմակերպության ղեկավարությունից պարբերականի գլխավոր խմբագրի անունով՝ հոդվածի տպագրման հնարավորության վերաբերյալ:

2.  Հոդվածի ձևակերպման պահանջները.

Հոդվածը պետք է ունենա հետևյալ կառուցվածքը.

• Ներածություն
• Հիմնական մաս, որն ըստ անհրաժեշտության կարելի է բաժանել մասերի (խնդրի դրվածք, մեթոդներ, արդյունքներ և քննարկումներ)
• Եզրակացություն
• Acknowledgements (Անձնական երախտագիտություն, նաև ֆինանսավորման աղբյուրների վերաբերյալ տեղեկատվություն)
• Գրականության ցանկ
• References՝ գրականության ցանկ՝ լատինատառ:

2.1 Էջի վերին ձախ անկյունում տրվում է ՀՏԴ-ն (www.teacode.com/online/udc/)` առնվազն վեցանիշ թվով, իսկ աջ անկյունում` հոդվածի բնագավառը` գլխատառերով, bold:

2.2 Դրանից մեկ տող ներքև, մեջտեղում, հոդվածի ՎԵՐՆԱԳԻՐԸ` գլխատառերով, 11 pt, bold:

2.3 Հաջորդ տողում՝ մեջտեղում, հեղինակի (ների)

Անունը, Հայրանունը, Ազգանունը1 *, Անունը, Հայրանունը, Ազգանունը2 (11 pt, bold

1 Առաջին հեղինակի աշխատավայրը, քաղաքը, երկիրը, *էլեկտրոնային փոստի հասցեն,

2    Երկրորդ հեղինակի աշխատավայրը, քաղաքը, երկիրը (10 pt,Italic)

2.4 Մեկ տող ներքև, շեղատառերով (Italic) գրվում է հոդվածի համառոտագիրը, 50-60 բառ ծավալով, և Առանցքային բառեր (Bold, Italic, 5-6 բառ):

2.5 Մեկ տող ներքև տպվում է հոդվածի հիմնական տեքստը:

2.6 Տեքստում կարող են լինել նկարներ, աղյուսակներ, գծագրեր: Նկարները և աղյուսակները տեքստում տեղադրվում են այդ մասին նշում կատարելուց հետո՝ նույն կամ հաջորդ էջում: Նկարները պետք է ունենան նկարատակ տեքստեր, իսկ աղյուսակները՝ վերնագիր (10pt, Bold, Italic): Մեկական նկար և/կամ աղյուսակ պարունակող հոդվածներում դրանք չեն համարակալվում, իսկ մնացած դեպքերում պարտադիր է դրանց միջանցիկ համարակալումը: Աղյուսակի թվային տվյալները չպետք է կրկնեն հոդվածի գրաֆիկական նյութերը:

2.7 Հոդվածում հանդիպող ֆիզիկական մեծությունների չափողականությունը ներկայացնել SI համակարգով, Italic :

2.8 Բանաձևերը և մաթեմատիկական արտահայտությունները տրվում են  Microsoft Equation-ով, Italic,    11 pt: Բանաձևերը ներկայացվում են առանձին տողով, մեջտեղում, իսկ հիմնական բանաձևերը համարակալվում են` աջ մասում, փակագծի մեջ` (1), (2), …. տեսքով:

2.9 Հոդվածում օգտագործված գրական աղբյուրներն, ըստ օգտագործման հերթականության, պետք է ունենան միջանցիկ համարակալում  և տեքստում նշվեն` [1], [2], …. տեսքով:

2.10 Կրկնել 2.2 – 2.4 կետերը հոդվածի հիմնական տեքստից տարբերվող լեզուներով` հեղինակ(ներ)ը, անվանումը, համառոտագիրը (аннотация, abstract), առանցքային բառերը (ключевые слова, keywords):

2.11 Հոդվածի վերջում, երկու տող ներքև նշվում է`  Գրականություն  և ըստ ընդունված ստանդարտի տրվում է գրականության ցանկը՝ յուրաքանչյուրը բնօրինակի լեզվով: Ցանկալի է օգտվել 12-ից ոչ պակաս աղբյուրներից: Առաջին հերթին հղումներ պետք է կատարվեն այն աղբյուրների վրա, որոնք ընդգրկված են ցիտման գլոբալ ինդեքսներում. դրանցից ցանկալի է վերջին 3 տարվա՝ կեսից ոչ պակաս, արտասահմանյան՝ քառորդից ոչ պակաս: Ցանկալի է խուսափել չափից ավելի ինքնացիտումներից (հեղինակի/ների սեփական աշխատանքները պետք է լինեն ոչ ավել, քան ցուցակի մեկ քարորդը):   Գրականության ցանկը պետք է ներառի հղումներ, այդ թվում վերջին 3-10 տարվա հրապարակումների վրա:

2.12 Երկու տող ներքև նշվում է`References  և տրվում է նույն գրականության ցանկը լատինատառ՝ ըստ ստորև բերված ձևաչափի:

2.12.1 Ոչ անգլերեն հոդվածների համար՝

• Հեղինակի/ների Ազգանուն, Անվան և Հայրանվան սկզբնատառերը լատինատառ. (հրատարակման տարեթիվը կլոր փակագծերում), “Հոդվածի անվանումը”՝ լատինատառ, [Հոդվածի անվանման թարգմանությունը՝ անգլերեն քառակուսի փակագծերում], Աղբյուրի անվանումը լատինատառ [Աղբյուրի անվան թարգմանությունը՝ անգլերեն քառակուսի փակագծերում], Ելքային տվյալներ

2.12.2  Ոչ անգլերեն մենագրության համար՝

Հեղինակի/ների Ազգանուն, Անվան և Հայրանվան սկզբնատառերը լատինատառ. (հրատարակման տարեթիվը կլոր փակագծերում), Մենագրության անվանումը՝ լատինատառ, [Մենագրության անվանման թարգմանությունը՝ քառակուսի փակագծերով], Ելքային տվյալները, տպագրության վայրը անգլերենով – Yerevan, Moscow, St Petersburg, հրատարակչությունը՝ անգլերենով, եթե այն կազմակերպություն է (Moscow St. Univ. Publ.), և տրանսլիտերացիա, եթե հրատարակչությունն ունի սեփական անվանում, նշելով անգլերենով, որ այն հրատարալչություն է. GEOTAR-Media Publ., Nauka Publ., Էջերի քանակը

2.12.3  Օրինակներ.

Պարբերականի հոդվածի նկարագրություն

2.12.3.1 Zagurenko, A.G., Korotovskikh, V.A., Kolesnikov, A.A., Timonov, A.V., Kardymon D.V. (2008), “Tekhniko-ekonomicheskaya optimizatsiya dizaina gidrorazryva plasta” [Techno-economic optimization of the design of hydraulic fracturing]. Neftyanoe khozyaistvo [Oil Industry], no.ll, pp. 54-57. (in Russian)

2.12.3.2 Kharlamova, T.L. .  (2006), “Motivatsionnye osnovy effektivnoy raboty predpriyatiya” [Motivational basis for the effective work of an enterprise]. Ekonomika i upravlenie,  no. 3, pp. 100-102. (in Russian)

2.12.3.3 Lavrishcheva, E.E. .  (2006), “К voprosu otsenki urovnya informatizatsii predpriyatiy” [On assessment of the level of enterprises informatization]. Izvestiia vuzov. Severo-kavkazskiy region. Tekhnicheskie nauki,  no. 7, pp. 85-91, (in Russian).

Գրքի (մենագրության, ժողովածուի) նկարագրություն

2.12.3.4 Lindorf L.S., Mamikoniants L.G., eds. (1972), Ekspluatatsiia turbogeneratorov s neposredstvennym okhlazhdeniem [Operation of turbine generators with direct cooling]. Moscow, Energiia Publ., 352 p.

2.12.3.5 Kanevskaya R.D. (2002), Matematicheskoe modelirovanie gidrodinamicheskikh protsessov razrabotki mestorozhdenii uglevodorodov [Mathematical modeling of hydrodynamic processes of hydrocarbon deposit development]. Izhevsk,140 p.

Էլեկտրոնային պարբերականի հոդվածի նկարագրություն

2.12.3.6 Kontorovich, А.Е., Korzhubaev, A.G., Eder, L.V. (2006), [Forecast of global energy supply: Techniques, quantitative assessments, and practical conclusions]. MineraVnye resursy Rossii Ekonomika i upravlenie, no. 5. (In Russian) Available at: http://www.vipstd.ru/gim/content/view/90/278A. (accessed 22.05.2012).

DOI հոդվածի նկարագրություն

2.12.3.7 Zhang, Z., Zhu, D. (2008), Experimental research on the localized electrochemical micro-machining. Russian Journal of Electrochemistry, voL 44, no, 8, pp. 926-930. doi: 10.1134/S1023193508080077.

Գիտաժողովների նյութերի նկարագրություն

2.12.3.8 Usmanov, T.S., Gusmanov, A.A., Mullagalin, I.Z., Muhametshina, R.Ju., Chervyakova, A.N., Sveshnikov, A.V. (2007), [Features of the design of field development with the use of hydraulic fracturing]. Trudy 6 Mezhdunarodnogo Simpoziuma “Novye resursosberegayushchie tekhnologii nedropoVzovaniya i povysheniya neftegazootdacM’ [Proc. 6th Int. Symp. “New energy saving subsoil technologies and the increasing of the oil and gas impact”]. Moscow,  pp. 267-272. (In Russian).

Արտոնագրի նկարագրություն

2.12.3.9 Palkin, M.V. e.a. (2006), Sposob orientirovaniia po krenu letatel’nogo apparata s opticheskoi golovkoi samonavedeniia [The way to orient on the roll of aircraft with optical homing head]. Patent RF, no. 2280590.

2.13 References ցանկից մեկ տող ներքև տրվում է հոդվածի հեղինակի/ների մասին տեղեկություններ (հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն)`Ա.Ա.Հ., գիտական աստիճան, կոչում, կազմակերպության անվանումը, որտեղ աշխատում է, զբաղեցրած պաշտոնը, հեռախոսահամարները, էլեկտրոնային հասցեն:

2.14 Ներքևում տրվում է ներկայացման, տպագրության ընդունման (գրախոսման) ամսաթիվը: Յուրաքանչյուր հատորի վերջում նշվում է տպագրության հանձնման ամսաթիվը:

Տեղեկություններ գրախոսների համար

Բոլոր հոդվածների գրախոսումը ապահովում է խմբագրությունը:

Գրախոսությունը իրականացվում է միակողմանի «կույր» (single-blind review) եղանակով: Գրախոսման պատրաստման ստանդարտ ժամկետը 2 շաբաթ է:

Գրախոսը պետք է լրացնի հետևյալ ձևը և ներկայացնի խմբագրություն:

ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԷԹԻԿԱ

Խմբագրությունը պետք է հետևողական լինի ապահովելու հրատարակության էթիկան և հոդվածների որակը:

Ներգրավված բոլոր կողմերը՝ հեղինակները, խմբագիրները, գրախոսները, պետք է համապատասխանեն էթիկայի վարքագծի չափանիշներին:

Մասնավորապես՝

Հեղինակներ.

Հեղինակները պետք է հաշվի առնեն Էթիկայի ներքոհիշյալ կետերը.

• • Հոդվածի հեղինակայնություն. Հեղինակայնությունը ենթադրում է այն հեղինակների ներառումը, ովքեր նշանակալից ներդրում ունեն ներկայացված հետազոտության գաղափարի, նախագծի կատարման, կամ մեկնաբանության մեջ:

• Ինքնատիպություն և գրագողություն.  Հեղինակները պետք է ապացուցեն, որ նրանք միանգամայն ինքնատիպ աշխատանք են գրել, և եթե հեղինակները օգտագործել են այլոց աշխատանք և/կամ բառեր, դրանց վրա պետք է համապատասխան կերպով հղում կատարել կամ մեջբերել:

• Տվյալների հասանելիություն և պահպանում. Հեղինակներից, անհրաժեշտության դեպքում, կարող է պահանջվել ներկայացնել հոդվածներին առնչվող նյութերի բնագրերը՝ խմբագրական գրախոսման համար և նրանք պետք է պատրաստ լինեն ապահովել այս տվյալների հանրային հասանելիությունը:
• Բազմաբնույթ, ավելորդ կամ կրկնակի հրատարակություն. Հեղինակը, որպես կանոն, չպետք է հրատարակի բնագրեր, որոնք նկարագրում են էապես նույն հետազոտությունը ավելի, քան մեկ պարբերականում կամ առաջնային հրատարակությունում:
• Աղբյուրների ճանաչում. Պատշաճ ճանաչում:
• Հեղինակները պետք է ձևավորեն և ներկայացնեն հոդվածը՝ համաձայն պարբերականի սահմանված պահանջների:
• Բացահայտում և շահերի բախում. Ներկայացված բոլոր նյութերը պետք է բացահայտեն այն փոխհարաբերությունները, որոնք կարող են դիտարկվել իբրև պոտենցիալ շահերի բախում:
• Հրատարակված աշխատանքների հիմնական սխալներ. Երբ հեղինակը բացահայտում է իր հրատարակված աշխատանքում նշանակալի սխալներ կամ անճշտություն, հեղինակի պարտականությունն է արագ կերպով իրազեկել պարբերականի խմբագրին կամ հրատարակչին, համագործակցել խմբագրի հետ՝ հոդվածը ուղղելու կամ հետ վերցնելու նպատակով:
• Հոդվածի չափորոշիչներ. Ինքնատիպ հետազոտությունների հոդվածի հեղինակները պետք է ներկայացնեն կատարված աշխատանքների ճշգրիտ հաշվառում, ինչպես նաև դրա նշանակության անկողմնակալ քննարկում:
• Հեղինակները պետք է հարգեն խմբագրական կոլեգիայի և գրախոսների աշխատանքը և վերացնեն վերջիններիս կողմից նշված թերությունները, կամ, անհամաձայնության դեպքում, ներկայացնեն հիմնավորված փաստարկներ՝ հանգելով փոխադարձ համաձայնության:  

Խմբագիրներ.

• Խմբագիրները պետք է գնահատեն բնագրերը բացառապես հիմնվելով նրանց ակադեմիական արժեքների վրա: Խմբագիրը չպետք է օգտագործի չհրատարակված տեղեկատվություն խբագրի սեփական հետազոտության մեջ առանց հեղինակի գրավոր համաձայնության: Խմբագիրները պետք է ձեռնարկեն ողջամիտ պատասխանատու միջոցներ, երբ ներկայացված բնագրի կամ հրատարակված հոդվածին վերաբերող էթիկական բողոքներ են ներկայացվել:
• Պարբերականի խմբագրությունը երաշխավորում է հոդվածների բնագրի գաղտնի, անկախ, անաչառ և անկողմնակալ գրախոսում:
• Խմբագրության կողմից ընդունելի գիտահետազոտական նյութերի բարձր որակի ցուցանիշները հետևյալն են` բնագրերի համապատասխանությունը պարբերականի թեմաներին, արդիականություն, գիտական նշանակություն, նորույթ, ներկայացման հստակություն, ներկայացված նյութերի ամբողջականություն, ինքնատիպություն, արդյունքների հավաստիություն և եզրակացությունների ավարտունություն:
• Խմբագրական կոլեգիան տեղադրում է հեղինակների համար տեղեկատվական նյութեր (հոդվածների ներկայացման համար սահմանված պահանջների ցանկ, հոդվածների վերանայման և գրախոսման կարգ):
• Խմբագրական կոլեգիան որոշում է կայացնում հոդվածի ընդունման կամ մերժման վերաբերյալ՝ հիմնվելով հոդվածի ձևավորման պահանջներին համապատասխանության ստուգման և գրախոսման արդյունքների վրա: Խմբագրությունն իրավունք ունի մերժել զրպարտություն, վիրավորանք, գրագողություն կամ հեղինակային իրավունքի խախտումներ պարունակող հոդվածի հրապարակումը:
• Հոդվածի հրապարակման վերաբերյալ վերջնական որոշումը կամ այն հրապարակելու մերժումը կատարվում է գլխավոր խմբագրի կողմից` պարբերականի գլխավոր խմբագրի տեղակալի և պատասխանատու քարտուղարի հետ համաձայնեցմամբ: Որոշման և դրա ընդունման պատճառների վերաբերյալ իրազեկում են հեղինակներին:
• Խմբագրական կոլեգիան երաշխավորում է հոդվածի գաղտնիությունը, այսինքն, համաձայնվում է չներկայացնել հոդվածի վերաբերյալ տեղեկատվություն որևէ մեկին, բացառությամբ համապատասխան հեղինակների, գրախոսների և, անհրաժեշտության դեպքում, հրատարակչի:
• Պարբերականի խմբագրությունը աշխատանքներ է տանում խմբագրական խորհրդում բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների հրավիրման և ներգրավման ուղղությամբ, որոնք ակտիվորեն նպաստում են պարբերականի զարգացմանը:
• Խմբագրական կոլեգիան պարբերաբար բարելավում է գրախոսման և խմբագրման գործընթացները:
• Խմբագրությունը հեղինակի հետ համաձայնեցնում է հոդվածում կատարված խմբագրական ուղղումները:
• Հրատարակվող տվյալների ճշգրտությունը ապահովելու համար, աշխատանքում անվիճելի սխալների հայտնաբերման դեպքում հնարավորություն է ընձեռվում սեղմ ժամկետներում հրապարակել ուղղումներ, պարզաբանումներ և փոփոխություններ:

Գրախոսներ.

• Գրախոսության համար ստացված ցանակացած բնագրի պետք է վերաբերել որպես գաղտնի փաստաթղթի: Փորձագիտական գրախոսում անցած գաղտնի տեղեկատվությունը կամ մտքերը պետք է պահվեն գաղտնի և չպետք է օգտագործվեն սեփական շահերի համար:  

• Գրախոսման օբյեկտ համարվում է ուսումնասիրության արդյունքը, այլ ոչ թե հեղինակը: Փորձագետի կարծիքը պետք է անաչառ լինի: Հեղինակի անձնական քննադատություն թույլ չի տրվում, ինչպես նաև թույլ չեն տրվում փորձագիտական եզրակացություններում փաստարկներ՝ հղում կատարելով հեղինակի սեռի, ազգության, կրոնի և այլ անձնական հատկությունների վրա:

• Գրախոսությունը պետք է իրականացվի անկողմնակալորեն, և դիտողությունները պետք է    ձևակերպվեն հստակ փաստարկներով, որպեսզի հեղինակները կարողանան օգտագործել դրանք հոդվածը բարելավելու նպատակով: Ցանկացած ընտրված գրախոս, ով համարում է, որ չունի բավարար գիտելիքներ, որակներ բնագրում զետեղված հետազոտության գրախոսման համար, կամ գիտի, որ դրա արագ գրախոսումը անհնար է, պետք է տեղեկացնի խմբագրին և իրեն դուրս բերեն գրախոսման գործընթացից: Գրախոսները չպետք է գրախոսեն այն բնագրերը, որտեղ նրանք ունեն մրցակցային, համագործակցային կամ այլ փոխհարաբերություններ կամ կապեր, որոնք առընչվում են հոդվածի հեղինակներից որևէ մեկի, ընկերությունների կամ հաստատությունների հետ:

• Գրախոսը պետք է նշի համապատասխան հրատարակված աշխատանքները, որոնց վրա հղում չի կատարվում (հոդվածում):
• Խմբագրությունը ապահովում է գրախոսների անձնական տվյալների գաղտնիությունը:

ԱՆԹՈՒՅԼԱՏՐԵԼԻ ԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

Նախքան հրատարակումը.

Եթե հեղինակի կողմից հրատարակման էթիկայի նորմերի խախտումը հայտնաբերվել է հոդվածի քննարկման փուլում, ապա դա կարող է բավարար հիմք հանդիսանալ նման հոդված հրատարակելու մերժման համար, մինչև հայտնաբերված խախտման ամբողջական ուղղման պահը:

Գրախոսի կամ խմբագրի կողմից հրատարակման էթիկայի նորմերի խախտումը կարող է հիմք հանդիսանալ պարբերականի կողմից համագործակցության դադարեցման համար: Նման խախտման բացահայտված և հիմնավորված փաստերը պարտադիր պետք է հրապարակվեն պարբերականի կայքում:

Հրատարակումից հետո.

Հոդվածում հայտնաբերված խախտումները ենթակա են շահագրգիռ կողմերի մանրամասն քննարկմանը: Փոքր խախտումները կարող են ուղղվել պաշտոնական բացատրությունների հրատարակմամբ: Նշանակալից խախտումներն առաջացնում են հոդվածը հրատարակումից հանելու`այդ մասին ծանուցելով  պարբերականի կայքում և պարբերականում: Խախտման նշանակալիությունը որոշվում է այն կողմով, որի շահերը խափանվել են այդ խախտման արդյունքում:

Կանոնները և պահանջները խիստ են, բայց մենք փորձում ենք լինել անկողմնակալ և օգտակար  գիտական հանրությանը:

ՀԵՏԱԴԱՐՁ ԿԱՊ

0009, Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երևան, Տերյան 105, ՃՇՀԱՀ

2-րդ մասնաշենք, 2-րդ հարկ, 2216 սենյակ,

հեռ. (+374) 10 58-05-41, ներքին 6-55

e-mail: science@nuaca.am