ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ ԿՈԼԵԳԻԱ

ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

ՃՇՀԱՀ-Ի Գիտական Աշխատություններ N 3 ( 74) 2019 թ.

ՃՇՀԱՀ-Ի Գիտական Աշխատություններ

Հոդվածի ձևանմուշ

ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ  ՁԵՎԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ՈՒՂԵԿՑՈՂ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ԿԱԶՄԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

1. Հոդվածները կարելի է ներկայացնել հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով (3-10 էջի սահմաններում):

Պարտադիր էլեկտրոնային փաստաթղթերը, որոնք պետք է ուղարկել scientificpapers@nuaca.am էլեկտրոնային փոստին` 

• հոդվածը (*.doc ֆորմատով, նկարները` *.jpg, *. jpеg  ֆորմատով), որի ձևանմուշը հայերեն, ռուսերեն և
  անգլերեն տարբերակներով տեղադրված է nuaca.am կայքի գիտական պարբերականների հեղինակի ուղեցույց
  բաժնում,
• տվյալ բնագավառի գիտնականի երաշխավորությունը հոդվածի վերաբերյալ (ստորագրությամբ հաստատված, *pdf ֆորմատով)։

2. Հոդվածի ձևակերպման պահանջները.

Հոդվածը պետք է ունենա հետևյալ կառուցվածքը.

Հոդվածի վերնագիր

Պետք է համառոտ (10 բառից ոչ ավել) և հնարավորինս ճշգրիտ արտացոլի ուսումնասիրման առարկան, նպատակը և նորույթը: Վերնագրում ցանկալի է արտացոլել հեղինակի գիտական աշխատանքի յուրահատկությունը:

Համառոտագիր

Պետք է պարունակի հետևյալ համառոտ տեղեկատվությունը ներկայացված հոդվածի վերաբերյալ (մինչև 150 բառ)․

1. հետազոտության առարկայի (օբյեկտի) նկարագրությունը, հետազոտության նպատակը և խնդիրը, արդիականությունը, նորույթը և կիրառական նշանակությունը,
2. մեթոդները կամ մեթոդաբանությունը (եթե հնարավոր է),
3. ստացված գիտական արդյունքները (տեսական և փորձարարական արդյունքներ, փաստացի տվյալներ, հայտնաբերված փոխադարձ կապեր և օրինաչափություններ),
4. առաջարկներ, գնահատականներ և խորհուրդներ։

Բանալի բառեր

Բանալի բառերը գիտական հոդվածի որոնման եղանակներից մեկն է՝ բոլոր միջազգային տվյալների բազաներում բանալի բառերի օգնությամբ կարելի է որոնել հոդվածներ: Այս առումով դրանք պետք է արտացոլեն գիտական հետազոտության հիմնական տերմինաբանությունը: Անհրաժեշտ է ընդգրկել 5-8 բանալի բառ։

Ներածություն

Ներածության նպատակը հոդվածում դիտարկված խնդիրների արդի վիճակի ակնարկն է, գիտական ​​խնդրի և դրա արդիականության ներկայացումը:

Ներածությունը պետք է պարունակի հայկական և արտասահմանյան ժամանակակից գիտական ​​նվաճումների ակնարկ քննարկվող առարկայի, հետազոտությունների և արդյունքների վերաբերյալ, որոնց վրա հիմնվում է ներկայացված աշխատանքը (գրականության ակնարկ): Գրականության ակնարկը պետք է շեշտի հետազոտության մեջ դիտարկվող հարցերի արդիականությունն ու նորությունը, որի հիման վրա ներկայացվում և նկարագրվում են տվյալ աշխատանքի նպատակներն ու խնդիրները: Հոդվածում օգտագործված գրական աղբյուրներն, ըստ օգտագործման հերթականության, պետք է ունենան միջանցիկ համարակալում և տեքստում նշվեն` [1], [2], …. տեսքով:

Ներածությունը պետք է պարունակի տեղեկատվություն, որը ընթերցողին հնարավորություն կտա հասկանալ և գնահատել հոդվածում ներկայացված հետազոտության արդյունքների նորույթը և արդիականությունը:

Նյութեր և մեթոդներ

Այս բաժինը պետք է հստակ նկարագրի հետազոտության մեթոդաբանությունը: Հոդվածում հանդիպող ֆիզիկական մեծությունների չափողականությունը պետք է ներկայացնել SI համակարգով, Italic: Բանաձևերը և մաթեմատիկական արտահայտությունները պետք է ներկայացնել Microsoft Equation-ով կամ MathType-ով, Italic, 11 pt: Բանաձևերը ներկայացվում են առանձին տողով, մեջտեղում, իսկ հիմնական բանաձևերը համարակալվում են` աջ մասում, փակագծի մեջ` (1), (2), …. տեսքով:

Արդյունքներ և քննարկում

Հոդվածի այս մասում պետք է ներկայացնել համակարգված հեղինակային վերլուծական և վիճակագրական նյութեր: Ստացված արդյունքները պետք է ներկայացվեն այնպես, որ ընթերցողը կարողանա հետևել դրա փուլերին և գնահատել հեղինակի կողմից արված եզրակացությունների հավաստիությունը: Այս բաժնի հիմնական նպատակն է տվյալների վերլուծության, ամփոփման և հստակեցման միջոցով ապացուցել աշխատանքային վարկածը (վարկածները): Արդյունքները, անհրաժեշտության դեպքում, հաստատվում են աղյուսակներով, գծապատկերներով, նկարներով, որոնք ներկայացնում են ապացույցները: Հոդվածում ներկայացված արդյունքները ցանկալի է, որ համեմատվեն ինչպես հեղինակի այս ոլորտում նախորդ աշխատանքների, այնպես էլ այլ հետազոտողների աշխատանքների հետ: Նման համեմատությունը լրացուցիչ կբացահայտի կատարված աշխատանքի նորույթը՝  ավելացնելով օբյեկտիվության աստիճանը:

Եզրակացություն

Եզրակացությունը պարունակում է հոդվածի Նյութեր և մեթոդներ մասի հակիրճ նկարագրություն, ինչպես նաև ուսումնասիրության արդյունքների հակիրճ ձևակերպում: Այստեղ ամփոփվում են աշխատանքի Արդյունքներ և քննարկում մասի գլխավոր մտքերը: Այս բաժնում անհրաժեշտ է համադրել ստացված արդյունքները աշխատանքի սկզբում սահմանված նպատակի հետ: Եզրակացությունում պետք է ամփոփել թեմայի իմաստավորումը, անել եզրակացություններ, ընդհանրացումներ և աշխատանքից բխող առաջարկություններ, ինչպես նաև ընդգծել դրանց կիրառական նշանակությունը: Հոդվածի եզրափակիչ մասում ցանկալի է ներառել տվյալ հետազոտության զարգացման հեռանկարները:

Երախտիքի խոսք (անհրաժեշտության դեպքում)

Այս բաժնում պետք է նշվեն այն մարդկանց անունները, ովքեր օգնել են հեղինակին պատրաստել տվյալ հոդվածը, և այն կազմակերպությունների անվանումները, որոնք ֆինանսական աջակցություն են ցուցաբերել:

Գրականության ցանկ

Բացի նորմատիվ փաստաթղթերին և ինտերնետային կայքերին տրված հղումներից, գրականության ցանկը պետք է ներառի 10-ից 30 աղբյուր  (պետք է խուսափել չափից ավելի ինքնահղումներից)։ Խորհուրդ չի տրվում հղում կատարել այն ինտերնետային կայքերին, որոնք չեն պարունակում գիտական​​տեղեկատվություն, դասագրքեր, ուսումնական և մեթոդական ձեռնարկներ: Հայտնի է, որ հրապարակման մակարդակը որոշվում է աղբյուրների ամբողջականությամբ և ներկայացուցչականությամբ, ուստի խորհուրդ է տրվում, առաջին հերթին հղում կատարել միջազգային տվյալների բազաներում (Web of Science/Scopus) ինդեքսավորված գիտական ​​ամսագրերում տպագրված հոդվածներին: Աղբյուրները պետք է լինեն արդիական (վերջին 10 տարիների ընթացքում հրատարակված բնօրինակ աղբյուրների օգտագործումը պարտադիր է): 

Գրականության ցանկում ընդգրկված աղբյուրները պետք է կազմել համաձայն Elsevier գիտական հրատարակչական ընկերության «Numbered style» ստանդարտի :

Գրականության ցանկում ընդգրկված աղբյուրների ներկայացման օրինակներ.

Պարբերականի հոդվածներ

[1] Տ.Լ. Դադայան, Խ.Գ. Վարդանյան, Բազմահարկ երկաթբետոնե շրջանակակապային     շենքերում սեյսմամեկուսիչների կիրառման արդյունավետությունը, ԵՃՇՊՀ գիտ. աշխ. 50 (2013) 114-120։

[2] M. Nikolopoulou, N. Baker, K. Steemers, Thermal comfort in outdoor urban spaces:  Understanding the human parameter, Solar Energy 70 (2001) 227-235. 

[3] В.И. Теличенко, «Зеленые» технологии среды жизнедеятельности, Вестник МГСУ 103 (2017) 364-372.

Գրքեր 

[1] Y.S. Touloukian, P.E. Livey, S.C. Saxena, Thermal Conductivity: Nonmetallic Solids, IFI/Plenum press, New York, 1970.

[2] T.P. Hough (Ed.), Recent Developments in Solar Energy, Nova Science Publishers, New York, 2006.

Գիտաժողովների նյութեր

[1] T.E. Chaddock, Gastric emptying of a nutritionally balanced liquid diet, in: E.E. Daniel (Ed.), Proceedings of the Fourth International Symposium on Gastrointestinal Motility, ISGM4, 4–8 September 1973, Seattle, WA, Mitchell Press, Vancouver, British Columbia, Canada, 1974, pp. 83–92.

[2] N. Yasuda, S.-i. Takagi, A. Toriumi, Spectral shape analysis of infrared absorption of thermally grown silicon dioxide films, in: T. Hattori, K. Wada, A. Hiraki (Eds.), Proceedings of the Second International Symposium on the Control of Semiconductor Interfaces, ISCSI-2, Karuizawa, Japan, October 28–November 1, 1997, Appl. Surf. Sci. 117–118 (June (II)) (1997) 216–220.

Հեղինակի/ների մասին տեղեկություններ

Գրականության ցանկից մեկ տող ներքև տրվում է հոդվածի հեղինակի/ների մասին տեղեկություններ (հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն)`Ա.Ա.Հ., գիտական աստիճան, կոչում, կազմակերպության անվանումը՝ որտեղ աշխատում է, զբաղեցրած պաշտոնը, հեռախոսահամարները, էլեկտրոնային հասցեն:

Տեղեկություններ գրախոսների համար

Բոլոր հոդվածների գրախոսումը ապահովում է խմբագրությունը:

Գրախոսությունը իրականացվում է միակողմանի «կույր» (single-blind review) եղանակով: Գրախոսման պատրաստման ստանդարտ ժամկետը 2 շաբաթ է:

Գրախոսը պետք է լրացնի հետևյալ ձևը և ներկայացնի խմբագրություն:

ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԷԹԻԿԱ

Խմբագրությունը պետք է հետևողական լինի ապահովելու հրատարակության էթիկան և հոդվածների որակը:

Ներգրավված բոլոր կողմերը՝ հեղինակները, խմբագիրները, գրախոսները, պետք է համապատասխանեն էթիկայի վարքագծի չափանիշներին:

Մասնավորապես՝

Հեղինակներ.

Հեղինակները պետք է հաշվի առնեն Էթիկայի ներքոհիշյալ կետերը.

• • Հոդվածի հեղինակայնություն. Հեղինակայնությունը ենթադրում է այն հեղինակների ներառումը, ովքեր նշանակալից ներդրում ունեն ներկայացված հետազոտության գաղափարի, նախագծի կատարման, կամ մեկնաբանության մեջ:

• Ինքնատիպություն և գրագողություն.  Հեղինակները պետք է ապացուցեն, որ նրանք միանգամայն ինքնատիպ աշխատանք են գրել, և եթե հեղինակները օգտագործել են այլոց աշխատանք և/կամ բառեր, դրանց վրա պետք է համապատասխան կերպով հղում կատարել կամ մեջբերել:

• Տվյալների հասանելիություն և պահպանում. Հեղինակներից, անհրաժեշտության դեպքում, կարող է պահանջվել ներկայացնել հոդվածներին առնչվող նյութերի բնագրերը՝ խմբագրական գրախոսման համար և նրանք պետք է պատրաստ լինեն ապահովել այս տվյալների հանրային հասանելիությունը:
• Բազմաբնույթ, ավելորդ կամ կրկնակի հրատարակություն. Հեղինակը, որպես կանոն, չպետք է հրատարակի բնագրեր, որոնք նկարագրում են էապես նույն հետազոտությունը ավելի, քան մեկ պարբերականում կամ առաջնային հրատարակությունում:
• Աղբյուրների ճանաչում. Պատշաճ ճանաչում:
• Հեղինակները պետք է ձևավորեն և ներկայացնեն հոդվածը՝ համաձայն պարբերականի սահմանված պահանջների:
• Բացահայտում և շահերի բախում. Ներկայացված բոլոր նյութերը պետք է բացահայտեն այն փոխհարաբերությունները, որոնք կարող են դիտարկվել իբրև պոտենցիալ շահերի բախում:
• Հրատարակված աշխատանքների հիմնական սխալներ. Երբ հեղինակը բացահայտում է իր հրատարակված աշխատանքում նշանակալի սխալներ կամ անճշտություն, հեղինակի պարտականությունն է արագ կերպով իրազեկել պարբերականի խմբագրին կամ հրատարակչին, համագործակցել խմբագրի հետ՝ հոդվածը ուղղելու կամ հետ վերցնելու նպատակով:
• Հոդվածի չափորոշիչներ. Ինքնատիպ հետազոտությունների հոդվածի հեղինակները պետք է ներկայացնեն կատարված աշխատանքների ճշգրիտ հաշվառում, ինչպես նաև դրա նշանակության անկողմնակալ քննարկում:
• Հեղինակները պետք է հարգեն խմբագրական կոլեգիայի և գրախոսների աշխատանքը և վերացնեն վերջիններիս կողմից նշված թերությունները, կամ, անհամաձայնության դեպքում, ներկայացնեն հիմնավորված փաստարկներ՝ հանգելով փոխադարձ համաձայնության:  

Խմբագիրներ.

• Խմբագիրները պետք է գնահատեն բնագրերը բացառապես հիմնվելով նրանց ակադեմիական արժեքների վրա: Խմբագիրը չպետք է օգտագործի չհրատարակված տեղեկատվություն խբագրի սեփական հետազոտության մեջ առանց հեղինակի գրավոր համաձայնության: Խմբագիրները պետք է ձեռնարկեն ողջամիտ պատասխանատու միջոցներ, երբ ներկայացված բնագրի կամ հրատարակված հոդվածին վերաբերող էթիկական բողոքներ են ներկայացվել:
• Պարբերականի խմբագրությունը երաշխավորում է հոդվածների բնագրի գաղտնի, անկախ, անաչառ և անկողմնակալ գրախոսում:
• Խմբագրության կողմից ընդունելի գիտահետազոտական նյութերի բարձր որակի ցուցանիշները հետևյալն են` բնագրերի համապատասխանությունը պարբերականի թեմաներին, արդիականություն, գիտական նշանակություն, նորույթ, ներկայացման հստակություն, ներկայացված նյութերի ամբողջականություն, ինքնատիպություն, արդյունքների հավաստիություն և եզրակացությունների ավարտունություն:
• Խմբագրական կոլեգիան տեղադրում է հեղինակների համար տեղեկատվական նյութեր (հոդվածների ներկայացման համար սահմանված պահանջների ցանկ, հոդվածների վերանայման և գրախոսման կարգ):
• Խմբագրական կոլեգիան որոշում է կայացնում հոդվածի ընդունման կամ մերժման վերաբերյալ՝ հիմնվելով հոդվածի ձևավորման պահանջներին համապատասխանության ստուգման և գրախոսման արդյունքների վրա: Խմբագրությունն իրավունք ունի մերժել զրպարտություն, վիրավորանք, գրագողություն կամ հեղինակային իրավունքի խախտումներ պարունակող հոդվածի հրապարակումը:
• Հոդվածի հրապարակման վերաբերյալ վերջնական որոշումը կամ այն հրապարակելու մերժումը կատարվում է գլխավոր խմբագրի կողմից` պարբերականի գլխավոր խմբագրի տեղակալի և պատասխանատու քարտուղարի հետ համաձայնեցմամբ: Որոշման և դրա ընդունման պատճառների վերաբերյալ իրազեկում են հեղինակներին:
• Խմբագրական կոլեգիան երաշխավորում է հոդվածի գաղտնիությունը, այսինքն, համաձայնվում է չներկայացնել հոդվածի վերաբերյալ տեղեկատվություն որևէ մեկին, բացառությամբ համապատասխան հեղինակների, գրախոսների և, անհրաժեշտության դեպքում, հրատարակչի:
• Պարբերականի խմբագրությունը աշխատանքներ է տանում խմբագրական խորհրդում բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների հրավիրման և ներգրավման ուղղությամբ, որոնք ակտիվորեն նպաստում են պարբերականի զարգացմանը:
• Խմբագրական կոլեգիան պարբերաբար բարելավում է գրախոսման և խմբագրման գործընթացները:
• Խմբագրությունը հեղինակի հետ համաձայնեցնում է հոդվածում կատարված խմբագրական ուղղումները:
• Հրատարակվող տվյալների ճշգրտությունը ապահովելու համար, աշխատանքում անվիճելի սխալների հայտնաբերման դեպքում հնարավորություն է ընձեռվում սեղմ ժամկետներում հրապարակել ուղղումներ, պարզաբանումներ և փոփոխություններ:

Գրախոսներ.

• Գրախոսության համար ստացված ցանակացած բնագրի պետք է վերաբերել որպես գաղտնի փաստաթղթի: Փորձագիտական գրախոսում անցած գաղտնի տեղեկատվությունը կամ մտքերը պետք է պահվեն գաղտնի և չպետք է օգտագործվեն սեփական շահերի համար:  

• Գրախոսման օբյեկտ համարվում է ուսումնասիրության արդյունքը, այլ ոչ թե հեղինակը: Փորձագետի կարծիքը պետք է անաչառ լինի: Հեղինակի անձնական քննադատություն թույլ չի տրվում, ինչպես նաև թույլ չեն տրվում փորձագիտական եզրակացություններում փաստարկներ՝ հղում կատարելով հեղինակի սեռի, ազգության, կրոնի և այլ անձնական հատկությունների վրա:

• Գրախոսությունը պետք է իրականացվի անկողմնակալորեն, և դիտողությունները պետք է    ձևակերպվեն հստակ փաստարկներով, որպեսզի հեղինակները կարողանան օգտագործել դրանք հոդվածը բարելավելու նպատակով: Ցանկացած ընտրված գրախոս, ով համարում է, որ չունի բավարար գիտելիքներ, որակներ բնագրում զետեղված հետազոտության գրախոսման համար, կամ գիտի, որ դրա արագ գրախոսումը անհնար է, պետք է տեղեկացնի խմբագրին և իրեն դուրս բերեն գրախոսման գործընթացից: Գրախոսները չպետք է գրախոսեն այն բնագրերը, որտեղ նրանք ունեն մրցակցային, համագործակցային կամ այլ փոխհարաբերություններ կամ կապեր, որոնք առընչվում են հոդվածի հեղինակներից որևէ մեկի, ընկերությունների կամ հաստատությունների հետ:

• Գրախոսը պետք է նշի համապատասխան հրատարակված աշխատանքները, որոնց վրա հղում չի կատարվում (հոդվածում):
• Խմբագրությունը ապահովում է գրախոսների անձնական տվյալների գաղտնիությունը:

ԱՆԹՈՒՅԼԱՏՐԵԼԻ ԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

Նախքան հրատարակումը.

Եթե հեղինակի կողմից հրատարակման էթիկայի նորմերի խախտումը հայտնաբերվել է հոդվածի քննարկման փուլում, ապա դա կարող է բավարար հիմք հանդիսանալ նման հոդված հրատարակելու մերժման համար, մինչև հայտնաբերված խախտման ամբողջական ուղղման պահը:

Գրախոսի կամ խմբագրի կողմից հրատարակման էթիկայի նորմերի խախտումը կարող է հիմք հանդիսանալ պարբերականի կողմից համագործակցության դադարեցման համար: Նման խախտման բացահայտված և հիմնավորված փաստերը պարտադիր պետք է հրապարակվեն պարբերականի կայքում:

Հրատարակումից հետո.

Հոդվածում հայտնաբերված խախտումները ենթակա են շահագրգիռ կողմերի մանրամասն քննարկմանը: Փոքր խախտումները կարող են ուղղվել պաշտոնական բացատրությունների հրատարակմամբ: Նշանակալից խախտումներն առաջացնում են հոդվածը հրատարակումից հանելու`այդ մասին ծանուցելով  պարբերականի կայքում և պարբերականում: Խախտման նշանակալիությունը որոշվում է այն կողմով, որի շահերը խափանվել են այդ խախտման արդյունքում:

Կանոնները և պահանջները խիստ են, բայց մենք փորձում ենք լինել անկողմնակալ և օգտակար  գիտական հանրությանը:

ՀԵՏԱԴԱՐՁ ԿԱՊ

0009, Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երևան, Տերյան 105, ՃՇՀԱՀ

2-րդ մասնաշենք, 2-րդ հարկ, 2216 սենյակ,

հեռ. (+374) 10 58-05-41, ներքին 6-55

e-mail: science@nuaca.am